Bu yazıda session kavramından bahsedeceğim. Universal Analytics’te en fazla karşılaştığımız terimlerden biri session’dır ve çoğu analiz de session odaklı yapılır. Özellikle ilk yazılarımı olabildiğince sade ve giriş seviyesinde tutup fazla terim kullanmamaya çalışacağım. Ama kullandığım terimlerden bilmediğiniz olursa araştırmanızı tavsiye ederim.
Session’ı tanımlamak gerekirse, bir kullanıcının sizin sitenizde aktif olduğu zamanı ifade eder. Session’ı bir hediye paketi gibi düşünebilirsiniz. Bu paketin içerisinde kullanıcı siteyi ziyaret ettiğindeki pageview’ler event’ler gibi kullanıcının tüm hareketlerini tutarız. Analiz yaparken de şu eventi tetiklemiş, şu sayfayı görüntülemiş sessionları getir tarzında sorgular kullanarak o sessionları inceleriz. Ben kendi analizlerimde user’dan çok session kullanıyorum. Bunun sebeplerinden de sonraki yazılarda bahsederim.
Session Hangi Koşullarda Tamamlanır?
Session hakkında bilmeniz gereken ilk nokta, session’ın hangi koşullarda tamamlandığını anlamak olacaktır. Kullanıcı siteyi ziyaret ettiğinde session başlar ve 3 durumdan biri gerçekleşirse bu başlayan session tamamlanır.
- 30 dakika boyunca inaktif olunması
- Saatin gece yarısını geçmesi
- Session source’unun değişmesi
1) 30 Dakika Boyunca İnaktif Olunması
1. Maddede bahsettiğimiz inactivity’yi burada tanımlamak iyi olacaktır. Inactivity dediğimizde aslında birçok kişinin aklına mouse’u hareket ettirmemek gelebilir ama aslında buradaki yapı öyle çalışmıyor. Sitede gezinirken herhangi bir pageview veya eventi tetiklemezseniz bu inactivity sayılır. Örneğin bir siteye girdiniz bir yazı okuyorsunuz. Yazı çok uzun ve sadece scroll yaparak yazıyı okuyorsunuz. Eğer scroll için bir event tanımlanmadıysa ve sayfa içinde herhangi bir eventi tetikleyecek bir hamle yapmadıysanız. 30. dakika tamamlandığında session’ınınız bitmiş olacak. Halbuki siz site içerisinde aktif bir şekilde yazıyı okuyorsunuz ama ne yazık ki analytics bunu anlayamayacağı için sizi inactive olarak kabul edip session’ınızı bitiriyor. Kısacası burada analytics en son atılan hitin kaç dakika önce atılmış olduğuna bakıyor, eğer 30 dakikadır hit atılmamışsa inactivity olarak kabul edip session’ı bitiriyor.
2) Saatin Gece Yarısını Geçmesi
2. Maddede bahsettiğim konu ise zaten çok açık. Gün içerisinde açılmış bir session eğer gece yarısı 00.00’dan önce bitmediyse saat 00.00 olduğunda bitirilir. Sonrasında yaptığınız tüm hareketler yeni bir session’a yazılır.
3) Session Source’unun Değişmesi
3. Maddeyi de şu şekilde açıklayabilirim. Google her session’ın hangi source’dan geldiğini depolar. Bu source’ların çeşitlerinden ve detaylarından sonraki yazılarımda bahsedeceğim. Google’da bir şey aratıp çıkan sonuçlardan bir sonuca tıklayıp x sitesine girdiniz diyelim. Bu session’ın source’u “Google” olacaktır. Sonrasında gidip 15. Dakikada Facebook’ta gezerken aynı x sitesini görüp x sitesine girdiniz. Bu siteyi yeniden açtığınızda Google Analytics session source’unun bu sefer öncekinden farklı olduğunu görüyor. Normalde yeni açtığınız session’ın da source’u Google olsaydı 15 dakikada session expired olmayacağı için session devam edecekti ama source değiştiği için artık o eski session kapatılıp yeni session başlar. Burada bir istisna bulunuyor. İkinci kez girdiğinizde direct trafikten gelirseniz session kapatılmıyor ve eski session üzerinden devam ediliyor.
Buradaki detay muhtemelen dikkatinizi çekmiştir. Bir siteyi açtıktan sonra kapatabilirsiniz. Siteyi aynı device, aynı browserdan ve aynı source’dan 30 dk geçmeden tekrar açarsanız mevcut session’ınız devam ediyor.
Session’ın hangi koşullarda tamamlandığını anladığımızda session’ları kullanarak ne tür analizler yapabileceğimizi düşünmek gerekiyor. Session aslında çok temel bir kavram olduğu için neredeyse her analizin içerisinde kullanılıyor. Örneğin websitenize x kanalından ne kadar session trafik gelmiş, x kampanyası yardımıyla gelen sessionların dönüşüm oranları nasıl gibi en temel analizlerde de en çok session’ı görürüz. Bu konu uzun bir konu olduğu için bu tür analizleri hangi yöntemlerle yaptığımı sonraki yazılarımda anlatacağım.
Bu yazı dizisinde ilk amacım temel kavramları anlatıp bir altyapı oluşturduktan sonra daha detaylı analiz yöntemlerini anlatmak olacak. Umarım devam ettirebilirim ve web analytics konusunda uçtan uca yazılı bir içerik oluşturmuş olurum. Sonraki yazıda görüşmek üzere 🙂
